Làn da mịn màng, trắng sáng, mướt và mịn như “da em bé” luôn là niềm ao ước của các cô gái. Nhưng không phải ai cũng có là da như vậy, đôi khi bạn chạm vào lại thấy những nốt li ti, hoặc những vết mụn sưng đỏ trên da của mình. Hôm nay chúng ta cùng đi tìm hiểu nguyên nhân cũng như cách chăm sóc da bị mụn một cách hiệu quả nhé!
Những “thủ phạm” chính gây ra mụn
Rối loạn nội tiết tố
Theo thống kê gần đây, có đến 50% nữ giới từ 18-35 tuổi bị mụn do rối loạn nội tiết tố. Còn ở phụ nữ bước vào giai đoạn từ 40 – 49 tuổi chỉ còn lại 25%. Những nguyên nhân hàng đầu khiến cơ thể bị rối loạn nội tiết tố:
– Do tuổi dậy thì, đến kỳ kinh nguyệt, tiền mãn kinh,.. khiến tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, kích thích tiết nhờn, gây bít tắc lỗ chân lông, tăng sinh vi khuẩn gây mụn. Biểu hiện rõ nhất là những nốt mụn xuất hiện ở cằm hoặc xung quanh xương hàm.
– Nghỉ ngơi không điều độ, làm việc căng thẳng trong thời gian dài gây rối loạn nội tiết làm tăng sinh tuyến nhờn, da dễ suy yếu, bít tắc lỗ chân lông và gây mụn. Lúc này bạn sẽ thấy mụn thường xuất hiện ở vùng chữ T trên khuôn mặt (gồm vùng trán, sống mũi, 2 bên mũi và cằm).
– Chế độ ăn không lành mạnh: ăn đồ nhiều dầu mỡ, cay nóng, sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,… Mụn sẽ thường xuất hiện nhiều ở vùng má với nhiều dạng như mụn đầu đen, mụn đầu trắng, mụn mủ, mụn bọc…
Chăm sóc da sai cách
– Lạm dụng sữa rửa mặt trên 3 ngày một lần – điều này có thể làm khô da của bạn, làm mất đi lớp dầu tự nhiên bảo vệ da. Da khô sẽ phải tăng cường sản xuất bã nhờn để lấy lại độ ẩm, từ đó gây ra nhiều dầu hơn và nhiều mụn hơn ban đầu. Nếu bạn thấy da quá nhờn và dơ bẩn, hãy vỗ nhẹ nước mát lên mặt rồi lau khô. Việc này sẽ giúp làm sạch da hiệu quả và hạn chế được da bị khô, bị mất nước vì tiếp xúc nhiều với các chất tẩy rửa.
– Lạm dụng tẩy tế bào chết trên 3 lần một tuần khiến da khô mỏng yếu, dễ bị kích ứng. Đối với hầu hết các loại da, tẩy da chết quá thường xuyên sẽ khiến da không có thời gian để phục hồi đúng cách, từ đó khiến da bị châm chích, khô do hàng rào lipid bị tước bỏ và thậm chí là lão hóa do viêm mãn tính.
– Do bạn makeup, bôi kem chống nắng mà tẩy trang không sạch: việc đi ngủ khi còn nguyên lớp make up hay chỉ rửa mặt sơ qua chỉ với nước/sữa rửa mặt thông thường chính là nguyên nhân hàng đầu khiến da nổi mẩn ngứa, xỉn màu, kém tươi sáng, lỗ chân lông giãn to và nhanh lão hóa.
– Nặn mụn thường xuyên hoặc có thói quen sờ chạm tay lên mặt là con đường gây viêm cho các nốt mụn. Tay là nơi chứa nhiều vi khuẩn, nếu tay chưa qua vệ sinh cẩn thận mà tiếp xúc trực tiếp lên các vùng da mụn sẽ càng tăng nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là ở các vết mụn hở.
Dùng mỹ phẩm kém chất lượng hoặc không phù hợp
– Mỹ phẩm hết hạn. Tuy chúng có thể không bị biến đổi nhiều về màu sắc cũng như mùi hương, song thành phần và cấu trúc hóa học đã dần dần phân hủy và vi khuẩn bắt đầu sinh sôi. Do đó, nếu bạn tiếp tục sử dụng thì rất dễ khiến da bị dị ứng, nổi mụn, mẩn ngứa, sưng tấy,…
– Thành phần trong mỹ phẩm không phù hợp với làn da. Lúc này, bạn phải xem xét lại những thành phần trong các sản phẩm mà bạn đang sử dụng: kem dưỡng ẩm, sữa rửa mặt, toner, các sản phẩm makeup, các sản phẩm chăm sóc tóc… có những thành phần kích ứng lẫn nhau không. Nếu có, hãy lược bỏ hoặc thay thế bằng một routine mới.
– Mỹ phẩm chứa quá nhiều gốc dầu. Phân tử dầu khoáng khá to nên không thể thẩm thấu qua lỗ chân lông mà chỉ nằm trên bề mặt da. Vì thế sau khi thoa bạn sẽ cảm thấy nhờn và nặng mặt, làm cho da không tiếp xúc được với không khí trong một chừng mực nào đó. Đặc biệt nếu bạn không làm sạch da kỹ, chúng sẽ kết hợp với mồ hôi và bụi bẩn bám trên da hoặc tế bào chết làm bít tắc lỗ chân lông, dễ lên mụn.
– Mỹ phẩm chứa các chất kích thích như Paraben, silicone, sulfate, chì, màu tổng hợp… Chúng có khả năng cao gây nên những biểu hiện kích ứng trên da như ửng đỏ, ngứa, châm chích, phát ban, nặng hơn có thể là mụn nước, viêm nhiễm nặng… Các thành phần độc hại này cũng là nguyên nhân đẩy nhanh quá trình lão hóa da. Theo kết quả nghiên cứu từ Đại học Y Kyoto Nhật Bản, paraben nếu tiếp xúc lên da lâu ngày sẽ làm tăng độ nhạy cảm và tổn thương của da khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Nghiêm trọng hơn, nó làm bào mòn da với tốc độ nhanh hơn, khiến da mỏng yếu, dễ tổn thương trước các tác động, gây nên các đốm thâm nám, tàn nhang, nếp nhăn, thiếu sức sống…
Nguyên nhân khách quan khác
– Môi trường ô nhiễm với nhiều bụi bẩn, bụi mịn… với kích thước rất nhỏ, dễ dàng xâm nhập vào da và bám lại tại các nang lông. Lâu dài, chúng khiến cho da sinh nhiều mụn hơn, làm suy giảm sức đề kháng và hệ miễn dịch của da, khiến cho da sạm đen không đều màu, gây nên nếp nhăn, tàn nhang, đồi mồi trên da.
– Tia UV có trong ánh nắng mặt trời, ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử,… Khi chúng tiếp xúc với da sẽ tạo ra những ảnh hưởng lên các electron trong da. Hoạt động của các phân tử có electron “nhiễm” tia UV trở nên bất bình thường, hoặc gây thay đổi hình dáng vốn dĩ của các nguyên tử. Từ lẽ đó, các tế bào sẽ dần trở nên khiếm khuyết và yếu ớt khiến da bị sẫm màu đi, nét da xuất hiện các đốm nâu, mất dần độ ẩm, các dấu hiệu lão hóa dần xuất hiện
– Thời tiết nóng kèm theo đó là nhiệt độ cao, khiến cho da dễ đổ mồ hôi, kéo theo các bụi bẩn và vi khuẩn tích tụ, dễ hình thành mụn tại các lỗ chân lông. Ngoài ra, độ ẩm không khí cao còn kích thích quá trình bài tiết bã nhờn, tạo ra nhiều dầu thừa. Nếu dầu thừa không được thường xuyên làm sạch thì cũng sẽ giống như mồ hôi, là nguyên nhân sinh ra mụn.
– Bên cạnh đó còn yếu tố chi phối quan trọng đó là gen di truyền. Thông thường cha mẹ thuộc da dầu, hay bị mụn thì con cái cũng thừa hưởng loại da, khả năng tự làm sạch nang lông kém, dễ dẫn tới tình trạng mụn.
Cách chăm sóc da hiệu quả tại nhà
Có chế độ ăn uống điều độ
– Chất béo từ động vật sẽ gây sức ép đối với các tuyến bã hoạt động dưới da, gây ức chế, bài tiết kém nên làm da dễ sinh mụn. Vì thế bạn nên thay các chất béo có nguồn gốc động vật
bằng chất béo có nguồn gốc thực vật như olive, dầu vừng, hạnh nhân, quả bơ…
– Tránh ăn đồ ngọt, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, đồ ăn cay nóng, các chất kích thích như cà phê, đồ uống có ga, rượu, bia, thuốc lá… Chúng sẽ làm tăng các hormone cortisol – hormone gây stress, đồng thời làm tăng sinh chất nhờn trên da, gây bít tắc lỗ chân lông, làm tình trạng mụn tồi tệ thêm.
– Nên uống từ 9 đến 12 cốc nước một ngày (tương đương 1,5 đến 2,5 lít nước) để cung cấp đủ độ ẩm cho da và tăng quá trình đào thải chất độc hại trong cơ thể.
– Bổ sung vitamin và khoáng chất đầy đủ sẽ mang lại hiệu quả trong việc giải quyết các vấn đề về da: mụn, lão hóa, nếp nhăn, chảy xệ. Bạn cũng có thể bổ sung vitamin từ thực phẩm như cà chua, cà rốt, rau xanh, khoai lang, trái cây cá, thịt,…
Sinh hoạt lành mạnh, vệ sinh da đúng cách
– Tránh căng thẳng, stress, thức khuya
Ngủ đủ giấc 8 tiếng mỗi ngày và nên ngủ trước 11 giờ đêm. Duy trì ổn định về tâm lý, cảm xúc… không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn có thể ngăn ngừa mụn; đặc biệt là mụn đầu đen, mụn ẩn. Thường xuyên tập thể dục, vận động để tăng cường sức khỏe, cũng như đề kháng cho làn da. Cố gắng hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.
– Tránh nặn, sờ tay lên mặn
Nặn mụn sẽ khiến tình trạng mụn nghiêm trọng hơn, có thể gây viêm nhiễm, sẹo xấu. Nên tẩy tế bào chết cho da mỗi tuần 1-2 lần để cuốn trôi cồi mụn, bụi bẩn bã nhờn. Ngoài ra bạn có thể tìm hiểu phương pháp peel da để giúp da căng mịn; ngăn ngừa mụn tốt hơn.
– Dùng mỹ phẩm đúng cách
Cần chú ý bảo vệ da trước những yếu tố gây hại từ bên ngoài bao gồm các sản phẩm chăm sóc da, mỹ phẩm trang điểm, tia nắng mặt trời, …
Bạn cần chọn cả sản phẩm chăm da, trang điểm, chống nắng phù hợp với làn da của bạn để đảm bảo an toàn trong quá trình điều trị và chăm sóc. Đặc biệt, nên chú ý chống nắng bằng trang phục, dùng sữa chống nắng quang phổ cao để tránh tia UV ảnh hưởng đến vùng da đang bị mụn.
Tránh chọn những sản phẩm chăm sóc da có chứa dầu. Việc sử dụng sản phẩm chăm sóc da đang bị mụn chứa dầu có thể khiến mụn không thuyên giảm mà còn tăng thêm vì các lỗ chân lông trên da bị tắc nghẽn do tăng tiết dầu, bã nhờn mà sản phẩm chăm sóc da gây ra.
Luôn giữ da mặt thật sạch bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ, tránh lạm dụng nước tẩy rửa làm mất lớp bảo vệ da. Tránh các sản phẩm dưỡng da có chứa dầu, không trang điểm quá dày… Khi bị mụn trứng cá viêm sưng bạn cần tạm ngừng dùng các loại mỹ phẩm và sử dụng thuốc điều trị mụn. Luôn bôi kem chống nắng mỗi ngày trước khi ra đường.